Art on Screen
Sanatçılar: Balkan Karışman-Maotik, Can Büyükberber-TrUDY ELMORE, Ozan Türkkan - Claudia Larcher, Meltem Şahin-George Wylesol, Raw-KUFLEX, Sırma Doruk-Julie Nymann
Ekranlarımızdan kopamıyoruz. Dikkat ekonomisi (Davenport, 2001) üzerine kurulan bu dijital bağımlılık, içerik üreten farklı platformların bireylerin dikkatini çekmek üzerine kurguladıkları ve onun üzerinden ekonomik bir dönüş elde ettikleri bir sisteme dönüşmüştür. Ekran başında geçirilen süre (time spent) bu ekonomik modelin en önemli başarı faktörü olmuştur. (Ertemel, Aydın, 2018) Bir yandan da özellikle son dönemde Covid-19 etkisiyle evlerine kapanan insanlar çevrimiçi ofislerinde, çocuklarının çevrimiçi derslerine yardımcı oluyor, akşam da çevrimiçi konserlere tiyatrolara koltuklarından katılıyorlar. Yine ekransız bir gün geçmiyor.
Kendini ifade etmek için farklı araçları kullanan sanatçılar teknolojinin gelişimi ile 1960’lı yıllardan beri dijital malzemelerden besleniyor ve ekranlar aracılığı ile bize ulaşan işler üretiyorlar. 1983’ü 1984’e bağlayan yılbaşı gecesi Nam June Paik’e ait Good Morning, Mr. Orwell isimli video hem New York (WNET TV) ve hem de Paris’ten (Centre Pompidou) aynı anda bir uydu yayını yaparak ekranları başındaki 25 milyon izleyiciye ulaşan bir TV programı yaptı. George Plimpton’ın sunduğu programda John Cage’ten, Joseph Beuys’a, Allen Ginsberg’ten, Merce Cunningham’a birçok sanatçı yaklaşık bir saat boyunca bir performans gerçekleştirdiler. 1974-77 yıllarında ürettiği TV Garden (TV Bahçesi) işinde Paik teknolojinin doğal yaşamın bir parçası olduğu bir geleceği hayal etmişti. Bugün hayatlarımıza baktığımızda teknolojinin ve ekranların hayatımızın artık ‘ayrılmaz’ bir parçası olduğunu görüyoruz.
Farklı kavramlar ve bazen de üretim tekniklerine odaklanan sergi serileri düzenleyen Mixer, Haziran ayında bir video sergi serisine başlamayı planlıyordu. Planlanan serginin içeriği daha çok mekana özel yerleştirmeleri içerdiği için bu dönemi yansıtan yeni bir içerik oluşturmaya karar verdik. Türkiye’den sanatçıların farklı ülkelerden takip ettikleri sanatçıları davet edeceği ve ekranlardan izlenebilecek bir içerik oluşturmayı amaçlıyoruz. Bu içeriğin özellikle bilgisayar üzerinde üretilmiş dijital çalışmalardan oluşmasını hayal ediyoruz. Sergide Türkiye’den altı sanatçı ve onların davet edeceği yurtdışından altı sanatçının işlerine yer vermeyi amaçlıyoruz. Bu proje bir yandan uluslararası bir dayanışmayı tetiklerken 2020’nin sesi olacaktır.
SANATÇILAR
BALKAN KARIŞMAN - through the slit, video, 4’36’’, ed. 3+1 AP, 2020
performans: Can Gökdoğan, ses: Burak Dirgen, kamera: Taha C. Yıldırım
Etkileşim halinde olduğumuz her an şimdidir. Sonra, şimdinin akışı; ve önce ise, olanın karmaşasıdır. İçine sürüklenen bu yarıklar kapanmadığı sürece, bu döngü sonsuza kadar devam eder.
MAOTIK - erratic weather, video art, 5’08’’, ed.3, 2020
Sound Composition: Maarten Vos
Despite some world leader’s skepticism, climate change is a reality and the world isn´t just warming, in some parts of the planet the weather is becoming more erratic. During the last years, our generation has started to observe the effects and consequences of this shift, witnessing violent and unexpected climate phenomenon. Erratic Weather is a digital art project aiming to represent changing atmospheric conditions into an immersive multimedia experience. The system uses various source of weather information retrieved from an online database and processed on real time to generate a visual and a surround sound composition. This 5 minutes video experience the life cycle of swirling phenomenon such typhoon, hurricane and tropical cyclone , demonstrating the devastating power of the nature and the emergency to preserve it.
CAN BÜYÜKBERBER - çoklu evren serisi, dijital heykel, 2017
“Çoklu Evren”, Can Büyükberber’in dijital heykellerden ve animasyonlardan oluşan yeni sanat serisidir. Yüksek boyutlu alanların, organik yapıların, fiziğin ve fütürizmin kesişimlerinden yola çıkan ve süre gelmekte olan bu deneysel form çalışması, hipnotize eden doğaüstü objeleri kamu veyahut özel alanlarda kinetik heykeller olarak farklı şekillerde sergilemektedir. Başlangıcı ve sonu olmaksızın tekrarlanan dönüşümlerle uhrevilik hissi uyandıran "Çoklu Evren" serisi, şiirsel, görsel-işitsel meditasyondan oluşan faik objelerden ve bu objelerin karmaşık ileri boyutlu geometrilerinin kesişen ağlarıyla izleyicilerin zihninde DNA ipliklerinden karadeliğe dönüşmesinden oluşmaktadır.
TRUDY ELMORE - 2020, animation 3D software, 9’41’’, ed.3., 2020
“2020” güncel durumumuzu yansıtan deneysel bir animasyondur. Akvaryum benzeri bir dünyada figürler yavaşça hareket eder, birbirlerini desteklerler ve öte yandan yükselmekte olan kaos etraflarında girdap gibi dönmektedir. Kimi durumda bu kaos ansızın geçip gitmekteyken, kimi durumda insanların bedenlerine sızar. Ne getireceğini bilmediklerinden figürler en sonunda aynı ve beraber kalırlar. Bir akvaryum camından yansıyan dünya arkalarında kalır ve kaosun olağanüstü resmini yansıtır.
MELTEM ŞAHİN - sketches with+for+from ai, video, 44’’, ed.3+1AP, 2020
Ölenle ölünmez çalışması, sanatçının stilini, işlerinin yapay zekayla karşılıklı ilişkisini, yeni dünya düzenini ve kendisinin bu düzendeki yerini anlamasına yönelik yaptığı eskiz çalışmalarıdır. Sol baştan ilk animasyon “ölenle ölünmez” diğer gerçekliklere, soyutlamalara ve mikrokozmalara uzanan kemerli kapıların ve mabetlerin başlangıç noktasıdır. Videoda yer alan figür, kendi kafasını tebessüm ederek hayatını çoktan kaybetmiş birer bebekmişcesine taşır. Sanatçının ilk başta yarattığı ikinci figür ise kucağındaki üstünkörü yapılmış kafayla ilkini taklit ederek onlara benzemeye çalışır. Üçüncü figür, yapay zeka algoritmaları tarafından yaratılan ilk çocuklardan biridir ve hareketleri yeni doğan bir çocuğun çırpınışlarını andırır. Dördüncüsü, boynundaki zarif uzama dışında oldukça öngörülebilir. Beşincisi ise birinci ve ikinci varlıkların sadece kafalarının bilgisini kullanan, ve bunları sırayla gösteren bir çocuktur. Sonuncusu ise “yeni normal olmayandan” uzaklaşırcasına yükselir ancak sonunda tekrar başladığı noktaya dönmektedir.
gordon
assistant manager
something keeps happening
Dünyanın hiç sizin kontrolünüzün ötesinde olduğunu hissettiğiniz oluyor mu? Sizin kavramanızın dışında, gerçekliği şekillendiren acımasız güçler olduğunu? Belki siz, bedeniniz, anılarınız ve hayatınız gerçek değil? Sanatçı, bu sorulardan yola çıkarak varoluşsal dehşeti ve günlük yaşam endişelerini keşfetmeye yönelik dijital çizimler ve animasyon teknikleri üzerine çalışır. Wylesol, ortalama ve sıkıcı insanları vasat bir gerçekliğin kurbanlarına dönüştürmek üzere soğuk ve belirgin ön ayarlar kullanır.
OZAN TÜRKKAN - fractal body #3, dijital video, 5’23’’, ed. 2+1AP, 2019
Ozan Türkkan’ın genel ilgi alanında deneysel medya ve dijital sanat olup, çalışmaları özellikle jeneratif sanat, algoritmik sanat, fraktal geometri, deneysel video ve enstalasyonlar üzerine yoğunlaşmaktadır. Ses çalışmalarında önemli bir unsurdur. Bilim ve sanat arasındaki bağları keşfetmeyi seven sanatçı, doğanın algoritması ve dinamik fraktal yapısı, çok boyutluluk, düzen ve düzensizlik gibi konular temelinde, güncel bilgisayar araçları ve farklı yazılım dillerini kullanarak daha çok ‘Fraktal Geometri’ odaklı hareketli ve hareketsiz imajlar üretmekte, interaktif enstalasyonlar geliştirmektedir.
CLAUDIA LARCHER - YAMA, video animasyon, HD video, 7’31’’, 16:9, ed. 5+1AP, 2010/11
YAMA isimli eserde, geleneksel bir Japon evinin içini gören kurgusal bir kamera kaydı kullanılmıştır. Tatami odaları ve shojileri, kimono ve koi balıkları ile buluşturan video kolaj, sanatçının Japonya’da yaşadığı çeşitli odaların bölümlerinden oluşur. Video çalışması, Kabuki Tiyatrosu'ndan ve bir japon resim türü olan ukiyo-e resimlerinden kesitler eklenerek tamamlanmıştır. YAMA, çok yönlü görüntüler ve video materyallerin yer aldığı bir dijital kolajdır. Video kompozisyonda ayrı ayrı dijital olarak kaydedilen öğeler, bir görüntü üzerinde birleştirilmiştir. Bu teknik süreç, kesintisiz bir kamera hareketi izlenimi yaratan bir bilgisayar simülasyonuna izin verir.
RAW - ephemeral, video, 4’39’’, ed. 3+1 AP, 2020
Ephemeral (fâni), kelime olarak ölümlü, gelip geçici, kalımsız anlamına geliyor. RAW, canlı kodlama ile ses ve görüntü temellerine dayandırdığı performanslarını kendini tekrar edemeyecek biçimde kurguluyor. Yazılı bir şarkıya yapılacak farklı bir yorum katmaktan öte ürettiği şarkıları yinelemelere bırakmaktan uzak duruyor. Yayınladıkları şarkıların sahnede doğaçlarken oluşturdukları deneyimin fâni ve uçucu hallerinin yansıması olduğunu belirtiyor. Ephemeral şarkısı da ekibin yine bir başka doğaçlamadan ortaya çıkardığı değişken bir halin kayda alınmış bir biçimi olarak karşımıza çıkıyor.
Yaratıcı Teknolojiler ve Çağdaş Sanatlar ekseninde uzun süredir çalışmalarda bulunan Selçuk ARTUT ve Alp TUĞAN tarafından kurulan RAW ekibi, ses ve görüntü performansları üreten bir müzik grubu olmanın ötesinde sanatçı kimliği ile de kariyerine devam etmektedir. Yaratıcı düşünceyi ve üretimi teşvik etmek, disiplinlerarası etkileşim ve paylaşıma zemin yaratmak, yeni işbirliklerine olanak sağlamak amacıyla kurulmuş Gate 27 tarafından 2020 yılının Haziran ayında özel olarak davet edilen RAW, Ephemeral parçası için hazırlayacakları video çalışmasını Ayvalık’taki misafir sanatçı atölyesinde ürettiler. Bu çalışmada kendi tasarladıkları yazılımla ürettikleri özgün görselleri kullanarak RAW’un sanatsal çizgisini yansıttıkları bir video çalışması ortaya çıkardılar. Eserin bir edisyonu Gate 27 sanat koleksiyonuna dahil edilirken yanı sıra eser 25 Haziran-16 Ağustos 2020 tarihleri arasında Mixer’in hazırladığı Art on Screen sergisinde de görülebilecek. Ayrıca Gate 27 ve RAW bir araya geldikleri bu yaratıcı sürecin gelirini ise Yedikule Hayvan Barınağı’na bağışta bulunmayı uygun gördüler.
KUFLEX - symbiosis, interaktif video enstalasyon, 2017
Symbiosis, insan vücuduna yansıtılan sanal görüntüler ile bedenin formunu değiştirir. İzleyici ile teknolojinin simbiyotik bir ilişkiye girmesi sonucunda harika biyomorfik canlıları hayata geçirir. Sürekli olarak değişir-her harekete tepki verir ve her seferinde yeni ve benzersiz bir forma dönüşür. Symbiosis isimli enstalasyona ait video çalışmasında, canlı organizmaların simetrisinden, egzotik böceklerin yapısından ve dünya dışı yaşam formlarının yansımalarından esinlenilmiştir.
SIRMA DORUK - #socialinterface, video, 1’, ed. 3+2AP, 2020
'#socialinterface' isimli metin tabanlı video, klavye sesi ile beraber haberleri, anda yaşadığımız hadiseleri nasıl algıladığımızı ve bunlara çevrimiçi mecralarda verdiğimiz tepkileri gösterir; hızla, düşünmeden ve sorumsuzca.
JULIE NYMANN - she carries her animal, video, 5’24’’,16:9 HD, stereo, ed. 4+1AP, 2018
Bir sanatçıyı, kendi otoportresini kanvas üzerinde ince bir asimetri ile uygularken izlemek...Klasik otoportre resimlere bir referans veren bu video çalışması sanatçının kendi farkındalığına ulaşma sürecini ironik ve belirsiz bir şekilde yansıtıyor.